De aangescherpte regelgeving om netcongestie zoveel als mogelijk in te perken stelt de logistieke sector voor nieuwe uitdagingen. Er is vooral veel weerstand en onvermogen van netbeheerders om logistieke bedrijven te hulp te schieten.
Recent kwam het ACM (Autoriteit Consument & Markt), de toezichthouder voor de energiemarkt, met een verregaand pakket aan maatregelen voor bedrijven om netcongestie tegen te gaan. De vraag is of de logistieke sector hier iets mee opschiet. Of wordt het voor het bedrijfsleven alleen nog maar moeilijker om aan te haken bij de energietransitie?
Zes jaar wachten op een aansluiting
Veel logistiek dienstverleners en vastgoedpartijen lopen vast in Nederland omdat hun project niet kan worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Het wel of niet hebben van een energie-aansluiting is momenteel één van de belangrijkste parameters geworden bij het rond rekenen van een businesscase. Bedrijven moeten in veel gevallen meer dan zes jaar wachten op een aansluiting. Hierdoor stagneren groei- en verduurzamingsplannen. Alternatieven zoals onderling energie uitwisselen en opslag in batterijen is vaak erg complex en kostbaar. Ook stuiten deelnemers achter een zogenaamde smart energy hub op weerstand en onvermogen van netbeheerders. Die op hun beurt weer wijzen naar ‘verouderde’ wetgeving of toezichthouder ACM.
Oproep aan grootverbruikers
Gelukkig heeft de ACM niet stil gezeten en komt het nu met een pakket aan maatregelen om het elektriciteitsnet efficiënter en goedkoper te maken. Hun oplossing: verplichten dat grootverbruikers (lees het bedrijfsleven) bijdragen aan het oplossen van fysieke congestie in het net. De focus ligt op congestiemanagement, waarbij regels worden aangescherpt om de efficiëntie te verbeteren. ‘use it or lose it’ is is de boodschap aan grootverbruikers van energiecapaciteit. Groepscontracten zoals capaciteitsbeperkingscontracten spelen een cruciale rol in dit spel van optimalisatie en verantwoordelijkheid.
Wel of niet maatschappelijk essentieel
Deze nieuwe aanpak omvat ook een prioriteringskader, waarmee wachtrijen voor aansluitcapaciteit eerlijk en maatschappelijk verantwoord worden beheerd. Het is een verschuiving naar een meer dynamische en geavanceerde benadering van energiebeheer, met ruimte voor experimenten en innovatie. De vrees is uiteraard wel dat logistiek niet als maatschappelijk essentieel wordt gezien, waardoor zij nog langer moet wachten op een aansluiting. Dit terwijl deze sector juist een essentiële rol kunnen vervullen in de energietransitie. Het gemiddelde dc heeft voldoende aan 20 tot 30 procent van de zonne-energie die ze met het eigen dakoppervlak kan opwekken. In theorie meer dan voldoende capaciteit om een hele woonwijk of een ziekenhuis te voorzien van groene energie.
Als we willen bouwen aan een duurzame toekomst, moeten we de mogelijkheden van ons elektriciteitsnet volledig benutten. Het is niet alleen een kwestie van efficiëntie, maar ook van gezamenlijke verantwoordelijkheid en slimme oplossingen die ons helpen vooruit te komen in de energietransitie.
Menukaart opstellen voor bedrijven
Wat er nog ontbreekt is een incentive en verplichting voor netbeheerders om meer te doen dan alleen kabels trekken en transformatorhuisjes bijbouwen. Het pakket aan maatregelen dat de ACM nu voorstelt voldoet hier maar in beperkte mate aan. Het biedt zeker handvatten voor meer en flexibeler gebruik van het net, maar het zegt niets over taken en verantwoordelijkheden, of een checklist met voorwaarden waar een smart energy hub aan moet voldoen om een vergunning te krijgen.
Hoog tijd voor netbeheerders en de toezichthouder om de noodzakelijke maatregelen door te voeren met een duidelijke menukaart voor bedrijven en gebiedsontwikkelaars. Zorg voor de nodige ontheffingen daar waar ontoereikende wetgeving in de weg staat en toon daadkracht en neem je verantwoordelijkheid. Dat stelt ondernemers ook in staat om de businesscase hierop aan te passen en meer dan alleen de zure vruchten te plukken van het Nederlandse energiebeleid.